Nahiz eta ez dugun gustuko Adimen Lehiakorra soilik esparru estrategikora bideratuta egotea, egia da, urte hauek guztiak eman ondoren Adimen Lehiakorreko unitateak diseinatu eta abiarazten, konturatu garela erakunde askotan ez daukatela planifikazio estrategiko egokirik erakundearen norabidea gidatuko duena hurrengo urteetarako. Esan zuen Lewis Carroll (1832-1898) matematikari eta idazle ingelesak: “Ez badakizu nora joan, ez dago hara eramango zaituen biderik”. Esaldi hori oso esanguratsua da eta, enpresa arloan, horrela definitu ahal izango genuke: erakundea etorkizunerantz bideratzearen esfortzua, etorkizunean kokatuko gaituzten gako-elementuak antzemateko egin beharreko lana, zer egin behar dugun eta zein erabaki hartu behar diren etorkizunean gure erakundea guk nahi dugun hori izan dadin. Etorkizunari buruzko ikuspegi argi bat izan behar dugu. Plan estrategiko bat da erakunde bat etorkizunerantz bideratzen duen hori. Adimen Lehiakorrak hemen hartzen duen rola ordezkaezina da. ALak lagundu behar du etorkizun-ikuspegi hori sortzen eta irudikatu edo lokalizatzen norantz zuzendu nahi dugun gure erakundea.
Ez da prozesu erraza Adimen Lehiakorra orientatzea ikuspegi hori sortzera. Oso zehatzak izan ohi gara erakunde baten Zaintzako faktore kritikoak definitu eta hasten garenean faktore kritiko horiei eragiten dien informazio-jasotzea sistematizatzen baina, normalean, faktore horiek eragiten diete “ez dakigula ez dakigun” alderdiei. Garrantzitsua da gure AL ereduak jasotzea Clive Kerr-ek 2006 urtean definitutako radar honetako kuadrante guztietan dauden zaintzako faktore kritikoak:
Dakiguna ezagutzea (Mine): Edozein gogoeta estrategikoren abiapuntua da.
Ez ezagutzea dakigun hori (Trawl): Normalean aholkulariek betetzen duten papera izan ohi da gogoeta estrategikoko prozesu baterako kontratatzen ditugunean; saiatzen dira enpresan eta zuzendari edo erakundean pertsona gakoak direnen buruan dagoen informazio guztia jasotzen. Gaizki zuzendu edo planifikatutako gogoeta prozesuek ondorio gisa dakarte ez ezagutzea dakigun hori, eta horrek porrotera eraman lezake planifikazio estrategikoa.
Ez dakigun hori ezagutzea (Target): Zaintzako faktore kritiko gehienak nora bideratzen ditugun, horixe da. Nondik datoz gure lehiakideak? Zein teknologia ari dira garatzen? Produktu berriak ari dira garatzen? Jarduten ari garen sektoreetako negozio bolumena gorantz edo beherantz doa? Zein da gure merkatu-kota? Eta bar luze bat. Nahiko erraza ez dakigun hori ezagutzea eta horra bideratzen dugu esfortzuaren zati handi bat gure AL proiektua sistematizatzeko orduan. Dena dela, plantea erraza izan arren, erakunde askok ez dute behar bezala exekutatzen. Emaitza da ingurunean ezagutza kaxkar bat, argitara ateratzen dena norbera murgilduta dagoenean planifikazio estrategikoko prozesu batean. Estrategiako aholkulari asko (horrelako mordoxka aurkitu dugu) pozarren agertzen da ikusten duenean erakundeak aldez aurretik sistematizatu duela bere inguruneko informazio garrantzitsuenaren atzitzea, iragaztea eta analisia.
Ez dugu ezagutzen ez dakigun hori: Konplexua dirudi, ezta? Ba bai, halaxe da. Ez dizuegu gezurrik esango. Gai horren aspektu delikatuena honakoa da: hemen inbertitutako denbora egiazko zulo beltz baten bilaka daiteke, zuen energiaren zati handi bat xurga dezake jakin gabe nora zuzentzen zareten eta informazio horrek balioa ekarri diezazuekeen. Gomendatzen dugu arlo honetara zuzendutako esfortzuak lotuta egotea enpresak negozio-ereduak dibertsifikatu edo aukera berriak bilatzearen inguruko helburu jakin batzuekin. Begirada bat eman diezaiokezue gure blogean egindako sarrera honi. Bertan biltzen dugu Visio 2014 kongresurako idatzi genuen artikulu bat (Adimen Lehiakorra jarduera gako gisa negozio-eredu berrien dibertsifikazioan”).
Faktore Kritikoak koadrante guztietan dituen Adimen Lehiakorreko prozesu bat antolatzeak aberastu egingo ditu, zalantzarik gabe, gure planifikazio eta gogoeta estrategikoko prozesuak.
Ez dizuegu esango zein pausu eman behar dituzuen eta nola antolatu behar duzuen efizientea eta asebeteko zaituzten gogoeta estrategikoko prozesu bat (dokumentazio asko dago horren inguruan), baina bai zein den hasteko modurik onena: plan estrategiko baten eginez plan estrategikoaren garapenaren inguruan. Hitz-joko bat eman lezake, baina oso garrantzitsua da joko-arauak argitzeko eta prozesuaren amaieran ezustekorik ez izateko.